လူ႕တန္ဖုိး ျဖတ္နည္း

`လူ႕တန္ဖုိး` ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကုိ ကၽြန္ေတာ္ ယခင္က မၾကာဖူးခဲ့ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ဗဟုသုတ နည္း၍ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ယခုေခတ္မွသာ `လူသားတုိ႕၏ တန္ဖုိးမ်ား` အဂၤလိပ္လုိ (Human Values) ဟူေသာ စကားအသံုးအႏွဳန္းကုိ စာအေရးအသား အခ်ိဳ႕မွာ ေတြ႕ဖူး ဖတ္ဖူးပါသည္။ ထုိေ၀ါဟာရစုမွသည္ လူ႕တန္ဖုိး ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေပၚထြန္းလာသည္ဟု ထင္မိပါသည္။

            မည္သုိ႕ပင္ျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္လာလွ်င္ လူ၏ ဂုဏ္အေလ်ာက္ တန္ဖုိးရွိရေပမည္။ လူတုိင္းမွာ တန္ဖုိးရွိသည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါ၏။ သုိ႕ေသာ္ တန္ဖုိးအဆင္အနိမ့္အျမင့္ ရွိမည္သာ ျဖစ္၏။ လူျဖစ္လာကတည္းက တိရစၦာန္တုိ႕ထက္ တန္ဖုိးရွိရမည္ဟူေသာ စကား၌  ျခြင္းခ်က္ရွိသည္။ အခ်ဳိ႕လူတုိ႕သည္ ရုပ္ပစၥည္းအေနျဖင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ လူ၏ ပံုပန္းသဏၳန္ ရွိ၏။ လူတုိ႕၏ လွဳပ္ရွားမွဳလည္း ရွိႏုိင္၏။ သုိ႕ေသာ္ အခ်ဳိ႕ေသာ လူတုိ႕သည္ စိတ္ေနစိတ္ထားအားျဖင့္ အလြန္ အဆင့္နိမ့္သည့္ အေလ်ာက္ အခ်ိဳ႕ေသာ တိရစၦာန္တုိ႕ေလာက္မွ် တန္ဖုိး မရွိၾကေခ်။ သူတုိ႕ကုိ `` လူ႕တိရစၦာန္`` ဟုပင္ ေခၚသူတုိ႕က ေခၚၾကသည္။

            လူျဖစ္ျငားေသာ္လည္း တိရစၦာန္အခ်ိဳ႕ထက္ပင္ ေကာက္က်စ္ၾကသည္။ ယုတ္မာၾကသည္၊ ရက္စက္ၾကသည္။ ရက္စက္မွဳသည္ လူအခ်ိဳ႕၌ ရွိ၏။ တိရစၦာန္အခ်ဳိ႕သည္ သားေကာင္မ်ားကုိ ကုိသတ္ၾကသည္။ ယင္းသည္ သူတုိ႕၏ သဘာ၀မွ်သာ ျဖစ္သည္။ တိရစၦာန္အခ်ိဳ႕၏ အျပဳအမူတုိ႕သည္ စင္စစ္အားျဖင့္ ရက္စက္သည္ဟု မဆုိသာ။ ၾကမ္းၾကဳတ္ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။ သားရဲ တိရစၦာန္တုိ႕သည္ သားေကာင္ကုိ အစာအျဖစ္သာ ျမင္၏။ ႏွိပ္စက္လုိေသာ သေဘာမရွိေပ။ သဘာ၀အေလ်ာက္ အစာအျဖစ္ ကုိက္စားၾကျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ရက္စက္မွဳႏွင့္ ၾကမ္းၾကဳတ္ျခင္းတုိ႕ကုိ ခြဲျခားသိျမင္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။

           

 လူအခ်ုိဳ႕သည္  တိရစၦာန္တုိ႕ႏွင့္ မတူ၊ ယုတ္မာၾကသည္။ တိရစၦာန္တုိ႕ကုိ ယုတ္မာသည္ဟု စြပ္စြဲလွ်င္ မွားလိမ့္မည္။ ယုတ္မာမွဳ၊ ရက္စက္မွဳတုိ႕သည္ စိတ္ဆႏၵ၏ ပစၥည္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ရက္စက္လုိေသာ ဆႏၵ၊ ရက္စက္ေသာ ေစတနာ၊ ထုိနည္းအတူပင္ ယုတ္မာမွဳသည္လည္း စိတ္ေနစိ္ထားအေပၚတြင္ တည္သည္။ စိတ္ထားႏွင့္ ဆႏၵတုိ႕ေၾကာင့္ ေစတနာေပၚလာသည္။ ေကာင္းေသာစိတ္ထားႏွင့္ ေကာင္းေသာ ဆႏၵတုိ႕မွ ေကာင္းေသာ ေစတနာ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ မေကာင္းေသာ စိတ္ထားႏွင့္ မေကာင္းေသာ ဆႏၵတုိ႕မွ မေကာင္းေသာ ေစတနာသည္ ေပၚလာေခ်သည္။ ေစတနာသည္ ကံျဖစ္၏။ ေစတနာေၾကာင့္ ကုိယ္ခႏၶာက လွဳပ္ရွားသည္။ ေစတနာမေကာင္းလွ်င္ မေကာင္းမွဳကုိ ျပဳ၏။

ရုပ္ၾကမ္း၀ါဒီတုိ႕သည္ တစ္ေခတ္တစ္ခါက ၾသဇာလႊမ္းခဲ့ၾကသည္။ ယခု၌ မူ ရုပ္ႏွင့္ နာမ္တုိ႕၏ အညမည သေဘာတရားကုိ လက္ခံလာၾကရသည္။ `` စိတ္သည္ ကုိယ္ကုိ လႊမ္းမုိး၏။ `` အဂၤလိပ္လုိ (Mind Over Body) ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္သည္ အေနာက္တုိင္း၌ ထြန္းကားလာေပၿပီ။ သုိပါလ်က္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ သိပၸံပညာရွင္တုိ႕က စိတ္သည္ ထင္မိေယာင္မွား အရာမွ်သာ ျဖစ္သည္။ (Mind is an illusion) ဆုိေနၾကတုန္းပင္ ျဖစ္သည္။ ထုိအဆုိကုိ ထုိပညာရွင္ႀကီးတုိ႕လုိ အရည္အခ်င္းမရွိေသာ၊ သာမန္အျမင္သာရွိေသာ သာမန္လူတုိ႕က ၿပံဳၚၾကသည္။ ``သိပၸံပညာရွင္တုိ႕ဟာ စိတ္က အရာရာကုိ ေက်ာ္လြန္ႏုိင္ပါတယ္လုိ႕ ဘယ္ေတာ့ ၀န္ခံမွာလဲ`` ဟု စာဖတ္သူတစ္ဦးက ဆုိလုိက္သည္။

လူ႕တန္ုဖုိးကုိ အကဲျဖတ္ရာ၌ ပထမဦးစြာ `` စိတ္သည္ ပဓာန`` ဟုူေသာ အမွန္တရားကုိ အေျခခံရ ေပလိမ့္မည္။ ရုပ္ၾကမ္း၀ါဒီတုိ႕၏ မွားေသာ အျမင္ကို ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိိင္ ပယ္ရေပမည္။ လူတစ္ေယာက္၌ တန္ဖုိးမည္၍မည္မွ် ရွိသည္ကုိ စိစစ္ၾကည့္ရာ၌ မွတ္ေက်ာက္သံုးခု ရွိသည္ဟု ဆုိလုိပါသည္။ ယင္းတုိ႕မွာ ``သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ `` ဟူ၍ပင္။

``သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ`` ဟူေသာေ၀ါဟာရ သံုးလံုး၌ ဘာသာေရး ၾသဇာပါသည္ဟု ဆုိခ်င္ဆုိၾကမည္။ ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ဘာသာေရး၊သာသနာေရးဟူသည္ ``အဆံုးအမ`` ျဖစ္၏ အေကာင္းႏွင့္အဆုိး ခြဲျခား၍ အေကာင္းကုိယူ၊ အဆုိးကုိပယ္ရန္ ဆံုးမ ေပးေရးပင္ ျဖစ္၏။

ေလာက၌ အက်ဳံဳး၀င္ေသာ အရာတုိ႕ႏွင့္ ပတ္သက္ျခင္းသည္ ``ေလာကီ`` ျဖစ္၏။ ေလာကမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းသုိ႕ ေရာက္ေစျခင္းသည္ ``ေလာကုတၱရာ``  ဗုဒၶျမတ္စာြာသည္ ေလာကီး၊ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာ ေကာင္းက်ဳိး ျဖစ္ထြန္းေစရန္ ``မဂၤလသုတ္`` တရားေတာ္ကုိ အညတရ နတ္သားကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူေလ သည္။ ေလာက၌ က်က္သေရ မဂၤလာရွိေသာ ေျပာဆုိျပဳမူ က်င့္ႀကံႏုိင္ေစရန္ ေလာကီး လူသားတုိ႕အဖုိ႕ ေလာကုတၱရာ အက်ဳိးကုိ ညႊန္ျပ ေဟာၾကားေတာ္မူရာ တြင္ ပထမဦးစြာေပးေသာ ညႊန္ၾကားခ်က္သည္ ``လူမုိကိကုိေရွာင္၊ ပညရွိကုိဆည္းကပ္`` ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ဤဆံုးမခ်က္၌ လူႏွစ္မ်ဳိးကုိ ခြဲျခားေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ ``ဗလနံ=လူမုိက္၊ ပ႑ိတ=ပညရွိ`` ဟူ၍ပင္။ တစ္နည္းဆုိရပါမူ လူတုိ႕တြင္ မုိက္ေသာသူ၊ လိမၼာေသာသူ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ကြဲျပားလ်က္ ရွိ၏။ လူမုိက္ကုိ ေရွာင္ပါဟူရာ၌ လူမုိက္ကုိ အေပါင္းအသင္း မလုပ္ပါႏွင့္။ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း လူမုိက္မျဖစ္ပါေစႏွင့္။ လူမုိက္ႏွင့္ ေပါင္းသင္းလွ်င္ လူမုိက္၏ စိတ္ေနစိတ္ထား၊ အက်င့္စိရုိက္တုိ႕ ကူးစက္လာမည္သာ ျစဖ္၏။ လူလိမၼာသည္ ပညာရွိျဖစ္၏ ပညရွိသည္ အေကာင္း အဆုိး၊ အယုတ္ အျမတ္ကုိ ခြဲျခားသိျမင္ေသာ ၪာဏ္သတၱိရွိ၏။ပညရွိႏွင့္ ေပါင္းသင္း၍ နည္းနာခံယူလွ်င္ သင္လည္း  ပညရွိ ျဖစ္မည္ဟူ၍ပင္။

``သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ`` ကုိ ျမန္မာျပန္လုိက္ပါူ အက်င့္ေကာင္း၊ စိတ္ဓာတ္ ခုိင္မာမွဳ၊ အေကာင္းအဆုိး ခြဲျခားေ၀ဖန္ႏုိင္စြမ္းတုိ႕ပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းဂုဏ္အင္ လကၡဏာတုိ႕ျဖင့္္ ျပည့္စံုသူသည္ ပညရွိဟု ဆုိလွ်င္ ထုိဂုဏ္အင္ လကၡဏာမ်ား ကင္းမဲ့သူသည္ လူမုိက္ သို႕မဟုတ္ လူ႕တန္ဖုိးမရွိသူ ဟူ၍ပင္။

သီလဟူေသာ အက်င့္(ကုိယ္က်င့္တရား) ရွိသူသည္ မဟုတ္မမွန္ရာမလုပ္၊ မဟုတ္မမွန္ရာ မေျပာသျဖင့္ ``ရုိးသားမွဳ`` ရွိ၏။ သမာဓိဟူသည္ ``တည္ၾကည့္ျခင္း`` ျဖစ္သည္။ ဆြဲေဆာင္ရာသုိ႕ မယိ္မ္းမပါဘဲ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေသာ စိတ္ဓာတ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ထုိသုိ႕ စိတ္ခုိင္ေသာေၾကာင့္ ``သိကၡာ``ဟူေသာ က်င့္၀တ္သည္ မပ်က္မျပားဘဲ ခုိင္ၿမဲေလမည္သာ ျဖစ္၏။ ``သိကၡာ သမာဓိ`` ဟူ၍ တြဲဖက္၍ ဆုိၾကည္သည္။

သီလ ႏွင့္ သမာဓိ ျပည့္စံုလွ်င္ အေကာင္းအဆုိး၊ အမွားအမွန္တုိ႕ကုိ ခြဲျခားေ၀ဖန္ ပုိင္းျခားႏုိင္စြမ္း ေပၚထြန္းလာ၏။ ထုိအစြမ္းသတၱိသည္ ``ပညာ`` ျဖစ္ေပသည္။

အသိပညာ၊ အတက္ပညာဟူ၍ ပည၏ အဓာယတၱတုိ႕သည္ ျဖာထြက္လ်က္ရွိ၏။ အသိပညာသည္ အရာရာကုိ သိတက္ေသာ စြမ္းရည္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းအက်ဳိးတုိ႕ကုိ အရင္းခံတုိင္း သိျမင္တက္ျခင္းကုိ ဆုိလုိသည္။ အတက္ပညာသည္ကား လုပ္ငန္းႀကီငယ္တုိ႕၌ တက္ကၽြမ္းမွဳကုိ ဆုိလုိသည္။ ေၾကာင္းက်ဳိးေျမာ္ျမင္ သိျမင္တက္ေသာ စြမ္းရည္ႏွင့္ လုပ္ငန္းတက္ကၽြမ္းမွဳ စြမ္းရည္တုိ႕တြငသ္ ပထမ အမ်ဳိးအစားသည္ ``ပညာ`` အစစ္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယသည္ ``အတက္`` ျဖစ္သည္။ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးသည္ လုိအပ္ေပသည္။ တစ္နည္းဆုိေသာ္ အသိပညာရွင္သည္ လမ္းေဖာက္ရန္ ပံုစံခ်ေပးသူ ျဖစ္၏။ အတက္ပညာရွင္က ထုိပံုစံကုိ ယူ၍ လမ္းေဖာက္သည္။

အတက္ပညာရွင္တုိ႕ထဲမွ အသိပညာရွင္ ထြက္ႏုိင္သည္။ အသိပညရွင္ကလည္း လုပ္ငန္းတက္ကၽြမ္းမွဳ ရွိႏုိင္သည္။ သုိ႕ေသာ္ အတက္ပညာရွင္တုိ႕တြင္ သီလ ပ်က္သူမ်ား၊ သမာဓိ မရွိသူမ်ား ရွိတက္သည္။ အသိပညာရွင္မ်ားမွာမူ ေရွ႕မွဆုိခဲ့ေသာ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ မျပည့္စံုလွ်င္ အသပညာရွင္ဟု မေခၚဆုိထုိက္ေပ။ ဆုိးမုိက္ ယုတ္မာေသာ အသိပညာရွင္ ဟူ၍ မရွိစေကာင္းေပ။

လူ၏ တန္ဖုိးအစစ္သည္ အက်င့္သီလ အေပၚတြင္ ရွိ၏။ သီလေၾကာင္၊ သီလပ်က္တုိ႕သည္  ေလာကီ  ေရးရာမ်ားတြင္ မည္မွ်ပင္ အထက္တန္းေရာက္ေနေသာ္လည္း တန္ဖုိး မရွိၾကေခ်။ တစ္နည္းဆုိေသာ္ ပညာရွိသည္ ပညာတက္ဟူ၍မဟုတ္ေပ။ အတက္ပညာ တက္ကၽြမ္းသည္ ျဖစ္ေစ၊ မတက္ကၽြမ္းသည္ ျဖစ္ေစ သီလ၊ သမာဓိ ရွိလွ်င္ ပညာရွိဟု ေခၚဆုိရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ပညာရွိသည္ သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္၏။

တက္တုိး

{အေတြးအျမင္၊ စာစဥ္(၁၂၈}။ စက္တင္ဘာ၊၁၉၉၇}

ေဇာ္သိခၤ